Leiden en de Verheven Porte

Wat doen die Turkse halve maantjes op het Leidse stadhuis? Welk verhaal vertelt dat schitterende beeldhouwwerk van De Vergulden Turk iets verderop de Breestraat? En omgekeerd: waarom vind je in Izmir op het kerkhof een graf met de Leidse Sleutels, het stadswapen van deze Hollandse stad? Het zijn zichtbare herinneringen aan een eeuwenlange band tussen Leiden (en Nederland) en het land dat nu Turkije heet, en vroeger bekendstond als het Osmaanse Rijk.

Daarover gaat dit boek. Met de Verheven Porte werd vroeger het Osmaanse hof aangeduid, waar Nederland sinds 1612 een ambassadeur heeft. De diplomatieke band opende het Osmaanse Rijk voor de Leidse wolfabrikanten en -handelaren, die eeuwen actief bleven in de Levant. Zowel om grondstoffen in te kopen, als om hun kostbare wollen stoffen te verkopen. Maar ook Leidse wetenschappers profiteerden. Zo bereikten kostbare boeken, een heuse cultuurschat, en oudheidkundige voorwerpen de Leidse universiteit. Deze droegen bij aan de wereldfaam van de universiteit.

Al daarvoor bestonden er banden. Liever Turks dan Paus, was niet voor niets de slogan van de watergeuzen die Leiden ontzetten. Het boek legt uit waar dat vandaan komt. En via de Hortus bereikten Turkse planten Nederland, zoals de tulp.

Het boek is een ontdekkingsreis door een geschiedenis die weinig bekend is. Het is ook de verwezenlijking van een droom van de Turkse Leidenaar Hasan Güney. Het laat zien dat de Sleutelstad en haar bewoners van Turkse afkomst meer met elkaar te maken hebben, dan menigeen denkt.

Over de schrijver

Cor Smit (1954) studeerde sociale en economische geschiedenis aan de Leidse universiteit. Hij werkte onder meer in het Leidse buurtwerk en als persoonlijk medewerker van de wethouder Sociale Zaken, tot hij zich in 2002 vestigde als zelfstandig historicus. Sinds 1987 publiceert hij veelvuldig over vele aspecten van de Leidse geschiedenis, maar met bijzondere aandacht voor de sociale aspecten daarvan. In 2014 promoveerde hij in Utrecht op een proefschrift over kinderarbeid in Leiden.

Dit boek is een product van de Stichting Güney.