De Gids voor Leiden in de Tweede Wereldoorlog bevat een lijst van ongeveer 650 adressen in Leiden en Oegstgeest met een toelichting over bijbehorende gebeurtenissen in oorlogstijd.

De toegevoegde informatie is bijzonder gevarieerd, zodat een goed beeld ontstaat van de gevolgen van de oorlog voor de stad en zijn bewoners op verschillende gebieden.

In de Gids zijn diverse gebouwen opgenomen met hun functie tijdens de bezetting. Voor het overige gaat het om woonadressen van personen met een bijzonder verhaal. Verder worden alle oorlogsmonumenten vermeld.

In deze Gids worden veel namen genoemd. Met het oog op de bescherming van de persoonlijke levenssfeer zijn deze namen op een zorgvuldige wijze uitgekozen.

De Gids bevat een losse bijlage met daarop een stadsplattegrond van Leiden uit 1941 en een plattegrond van Oegstgeest uit 1944. Zo kan men zien wat er sinds 1945 in het stratenpatroon is veranderd. Enkele straten zijn geheel verdwenen of hebben een andere naam gekregen.

Op de bijlage is ook een handgetekende kaart van de illegaliteit afgedrukt, waarop de Duitse stellingen staan ingetekend, zoals die in september 1944 in en rond de stad lagen. Een luchtfoto van de RAF uit maart 1945 completeert het geheel, zodat de lezer een goede indruk krijgt, hoe zichtbaar de oorlog in de stad is geweest.

Aan de hand van de adressen wordt enige informatie gegeven over:

· Leidse militairen, die in de meidagen van 1940 zijn gesneuveld
· Openbare gebouwen zoals het Stadhuis, politiebureau, arbeidsbureau, bioscopen
· Enkele bekende Leidenaren zoals de burgemeesters, enkele hoogleraren
· Ondergedoken en omgekomen Joden
· Slachtoffers in concentratiekampen
· De gebeurtenissen op 3 en 4 januari 1944
· Illegaliteit: organisaties, pers, zenders
· Bedrijfsleven in oorlogstijd
· Enkele bekende leden van de NSB
· Enkele gebouwen van de NSB zoals Kringhuis, Landwachtkazerne
· Enkele gesneuvelde SS’ers (anoniem)
· Slachtoffers van bombardementen
· Hongerwinter: Centrale Keukens en uitdeelposten
· Monumenten

Aangezien veel van de adressen op een of andere manier met elkaar samen hangen, bevat de Gids een aantal verbindende thema’s en begrippen. Enkele voorbeelden:

· De sluiting van de universiteit
· Jodenvervolging en onderduik
· Het gemeentebestuur
· Nederlandse en Duitse politie
· Illegale organisaties
· Arrestatie van communisten en revolutionair-socialisten vanaf juni 1941
· De aanslag op de directeur van het GAB op 3 januari 1944 en zijn gevolgen
· De razzia in De Kooi
· NSB in Leiden
· Bombardementen
· Zweeds wittebrood
· Militair Gezag

Over de auteur:
Alphons Siebelt schrijft regelmatig artikelen over de Tweede Wereldoorlog. Hij is eindredacteur van het maandblad Terugblik ’40-’45. De stad Leiden heeft zijn bijzondere belangstelling. Zo verschenen er in 2004 en 2007 artikelen over Leiden in de Tweede Wereldoorlog in het Jaarboekje van de vereniging Oud-Leiden. Verder werkt hij aan een boek over onderduikers in Leiden.